Otizmde PECS Yöntemi: İletişim Engellerini Aşmak

 

Otizmde PECS Yöntemi: İletişim Engellerini Aşmak

Giriş

Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireyler için etkili iletişim kurmak, en büyük zorluklardan biri olarak ortaya çıkabilir. Özellikle dil ve konuşma becerilerinde güçlük yaşayan otizmli bireyler için alternatif iletişim yöntemleri büyük önem taşır. Bu yöntemlerden biri de "Picture Exchange Communication System" (PECS) yani Resim Değiş-Tokuş İletişim Sistemi'dir. PECS, otizmli bireylerin resimler aracılığıyla ihtiyaçlarını ve isteklerini ifade etmelerine olanak tanıyan bir iletişim aracıdır.

PECS Nedir?

PECS, 1985 yılında Lori Frost ve Andy Bondy tarafından geliştirilmiş bir iletişim yöntemidir. Bu yöntem, özellikle dil gelişimi yetersiz olan veya hiç konuşmayan otizmli bireyler için tasarlanmıştır. PECS, bireyin ihtiyaçlarını ve isteklerini resim kartları aracılığıyla ifade etmesine olanak tanır. Birey, bir resim kartını seçer ve bu kartı bir öğretmene, terapiste veya aile bireyine vererek isteklerini iletir.

PECS'in Aşamaları

PECS, altı aşamadan oluşan bir eğitim sürecini kapsar. Her aşama, bireyin iletişim becerilerini kademeli olarak geliştirmeyi amaçlar:

1. Aşama 1: İletişim Başlatma
   Bu aşamada birey, istediği bir nesnenin resmini seçer ve bu resmi iletişim partnerine verir. Bu aşama, bireyin iletişimi başlatmayı öğrenmesi açısından kritiktir.

2. Aşama 2: Süreklilik
   Birey, birden fazla resim kartı kullanarak çeşitli isteklerini iletmeyi öğrenir. İletişim partneri, bireyin kartı kullanarak talebini belirtmesini teşvik eder.

3. Aşama 3: Resim Ayırt Etme
   Birey, birden fazla seçenek arasından doğru resmi seçerek spesifik bir isteğini ifade eder. Bu aşamada bireyin dikkatini odaklama ve doğru seçim yapma becerileri gelişir.

4. Aşama 4: Cümle Kurma
   Birey, "Ben istiyorum" gibi cümleler oluşturmak için bir cümle şeridi kullanır. Bu aşama, bireyin daha karmaşık ifadeler geliştirmesine yardımcı olur.

5. Aşama 5: Sorulara Yanıt Verme
   Birey, "Ne istiyorsun?" gibi sorulara doğru resim kartını seçerek yanıt verir. Bu aşama, iletişimi daha etkileşimli hale getirir.

6. Aşama 6: Yorum Yapma
   Birey, sadece isteklerini değil, aynı zamanda duygularını, düşüncelerini ve gözlemlerini de ifade etmeye başlar. Bu aşama, bireyin iletişim yeteneğinin en üst seviyeye çıktığı aşamadır.

PECS'in Avantajları

• Dil Gelişimi: PECS, bireyin dil gelişimini teşvik eder ve birçok otizmli birey, PECS kullanmaya başladıktan sonra konuşmaya başlar.
• Bağımsızlık: Bireyler, ihtiyaçlarını ve isteklerini ifade edebildikçe daha bağımsız hale gelirler.
• Kaygıyı Azaltma: İletişim güçlükleri nedeniyle yaşanan kaygı ve stres, PECS ile azaltılabilir.
• Genel İletişim Becerileri: PECS, bireylerin genel iletişim becerilerini geliştirir ve sosyal etkileşimlerini artırır.

PECS'in Kullanım Alanları

PECS, sadece okul ve terapi ortamlarında değil, aynı zamanda evde ve toplum içinde de kullanılabilir. Aileler, PECS'i evde kullanarak çocuklarının isteklerini anlamalarını ve karşılamalarını kolaylaştırabilir. Ayrıca, toplu taşıma, alışveriş gibi günlük hayattaki farklı ortamlarda da PECS uygulamaları kullanılabilir.

Sonuç

Otizmli bireyler için iletişim, yaşam kalitelerini doğrudan etkileyen bir faktördür. PECS, bu bireylerin iletişim engellerini aşmalarına, çevreleriyle daha etkili ve bağımsız bir şekilde etkileşimde bulunmalarına olanak tanıyan güçlü bir araçtır. PECS yöntemi, otizmli bireylerin kendilerini ifade etmeleri için sağlam bir temel sunar ve bu sayede yaşamlarına anlamlı bir katkı sağlar. Eğitimciler, terapistler ve aileler için PECS'in doğru ve etkili kullanımı, otizmli bireylerin yaşamlarını zenginleştiren bir araç olabilir.