Ölçüt Bağımlı Test (ÖBT) Nedir, ÖBT Nasıl Hazırlanır? Örnek ÖBT

 Özel Eğitim için Ölçüt Bağımlı Test (ÖBT), öğrencinin belirli bir beceri veya konu alanındaki yeterliliğini değerlendirmek için kullanılan bir test türüdür. ÖBT, genellikle standart sınavlardan farklı olarak öğrencinin diğer öğrencilerle kıyaslanmasını değil, belirlenen ölçütlere göre başarı düzeyini ölçer. ÖBT'nin özel eğitimde kullanımı, öğrencilerin belirli öğrenme hedeflerine ulaşıp ulaşmadığını değerlendirmek için oldukça yararlıdır.

Ölçüt Bağımlı Test (ÖBT) Hazırlama Adımları

1. Hedef Belirleme: Test, öğrencinin ulaşması gereken hedefleri açıkça belirlemekle başlar. Örneğin, otizmli bir öğrenci için sosyal beceriler geliştirmek hedef olabilir.

2. Kazanımları Belirleme: Belirlenen hedef doğrultusunda, öğrencinin ulaşması beklenen kazanımlar sıralanır. Örneğin:

   • Selamlaşma kurallarını uygulayabilme,
   • Yardım isteme cümlelerini kullanabilme,
   • Duygu ifadelerini tanıyabilme.

3. Öğrenme Basamaklarını Tanımlama: Kazanımlar, adım adım öğretilecek şekilde öğrenme basamaklarına ayrılır. Örneğin, selamlaşma kurallarında önce göz teması kurma, ardından selamlaşma ifadesini kullanma.

4. Performans Göstergeleri Geliştirme: Her kazanım için öğrencinin sergilemesi gereken performans göstergeleri belirlenir. Bu göstergeler, öğrencinin neyi başarıp başaramadığını objektif olarak belirlemek için kullanılır.

5. Soru ve Görev Hazırlama: Öğrencinin kazanımları uygulamalı olarak sergileyebilmesi için uygun sorular veya görevler hazırlanır. Örneğin, "Arkadaşına nasıl selam verirsin?" gibi.

6. Değerlendirme Ölçeği Oluşturma: Öğrencinin performansını ölçmek için bir değerlendirme ölçeği belirlenir. Genellikle şu şekilde düzenlenebilir:

   • Tam olarak yapabiliyor (3 puan),
   • Kısmen yapabiliyor (2 puan),
   • Yapamıyor (1 puan).

Örnek Ölçüt Bağımlı Test (ÖBT)

Test Konusu: Sosyal Beceriler

Öğrenci: Ahmet

Hedef: Sosyal becerileri geliştirmek

Kazanımlar:

1. Selamlaşma kurallarını uygulayabilme
2. Yardım isteme cümlelerini kullanabilme
3. Duygu ifadelerini tanıyabilme

Kazanım	Görev	Performans Göstergesi	Puan
Selamlaşma kurallarını uygulayabilme	Arkadaşına selam ver.	Göz teması kurarak selamlaşabilme	3-2-1
Yardım isteme cümlelerini kullanabilme	Yardım isteme cümlesi kur.	"Yardım edebilir misin?" diyebilme	3-2-1
Duygu ifadelerini tanıyabilme	Resimlerdeki ifadeleri tanı	Mutlu, üzgün ifadeleri tanıyabilme	3-2-1

Değerlendirme

Bu test sonucunda öğrencinin her bir kazanımı ne kadar başarıyla gerçekleştirdiği görülür. Böylece öğretmen, öğrencinin hangi alanlarda desteklenmesi gerektiğine dair somut veriler elde eder.

ÖBT'ler özel eğitimde öğrencinin bireysel gelişimini daha iyi takip etme imkanı sağlar ve eğitim hedeflerini bireyselleştirerek daha etkili bir öğrenme süreci oluşturur.